Ürtiker – Anjioödem Nedir?
Ürtiker sıklıkla karşılaşılan bir deri lezyonudur. Kendi başına bir hastalık olmayıp, birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkan bir klinik tablodur.
ÜRTİKER deri yüzeyinde oluşan etrafı kızarıklıkla ile çevrili, büyüklüğü birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişen, çeşitli şekillerde kaşıntılı ve ödemli (şiş) plaklardır. Halk arasında “kurdeşen” veya “dabaz” olarak adlandırılır.
Dudak veya iç organların mukoza ödemleriyle birlikte olan ya da, derinin derin kısımlarını tutan formuna ise ANJİOÖDEM adı verilmektedir.
Ürtiker Hipokrat zamanından beri bilinmektedir. Bu terimin, dokunulduğunda kızarıklık ve kaşıntıya neden olan, ısırgan otu “Urtica ureus” un bir türevi olduğu kabul edilmektedir.
Ürtiker atakları 6 haftadan kısa bir zaman periyodunu içeriyorsa AKUT ÜRTİKER, lezyonlar 6 haftadan daha uzun bir süre ataklar halinde tekrarlayarak devam ediyorsa KRONİK ÜRTİKER olarak adlandırılır.
Ürtiker tüm yaş gruplarında görülebilir, ancak akut ürtiker genellikle çocuk ve genç erişkinlerde, kronik ürtiker ise erişkinlerde ve özellikle orta yaş bayan hastalarda daha sık olarak gözlenmektedir.
Ürtiker plakları vücudun herhangi bir bölgesinde oluşabilmektedir, ancak anjioödem genellikler yüz, dil, eller ve ayaklar, ve genital organlarda görülmektedir.
AKUT ÜRTİKER ve ANJİOÖDEM
Akut ürtiker ve anjioödem kısa süreli atakları tanımlar.
Bu atakların toplam süresi 6 haftadan kısadır. Genellikle ilaçlara ya da gıdalara karşı oluşmaktadır.
Tüm ilaçların ürtiker ve anjioödem oluşturma potansiyeli taşıdıkları unutulmamalıdır. Özellikle gözden kaçırılmaması gereken günlük hayatta sıklıkla kullanılan aspirin, vitaminler, ve antigribal ilaçların da ürtikere neden olabileceğidir.
Akut ürtiker-anjioödemin muhtemel bir nedeni de enfeksiyonlardır. Çocuklarda viral enfeksiyonların seyri sırasında, erişkinlerde ise Hepatit B virus enfeksiyonlarının erken döneminde geçici ürtiker atakları görülemektedir.
Parazit hastalıklarında da ürtiker görülebilmektedir.
KRONİK ÜRTİKER ve ANJİOÖDEM
Kronik ürtiker ve anjioödeme neden olan faktörün belirlenme oranı genelde %20’yi geçmemektedir.
Kronik ürtiker sistemik bir hastalığın bulgusu olarak ortaya çıkabilir. Damar iltihabları klinik olarak klasik ürtikerden ayrılamayacak şekilde kronik ürtiker tablolarına neden olabilirler.
Kişinin emosyonel (duygusal) durumu ürtiker ve anjioödemde hastalığın seyrini etkilemektedir. Hastanın sorunlarının ya da günlük streslerinin giderilmesi kronik ürtiker tedavisinin başarısını artırır.
Kronik ürtikerin önemli kısmında otoimmünitenin (yani bağışıklık sisteminin kendi doku ve hücrelerine karşı reaksiyon göstermesi) rol oynadığı gösterilmiştir.
