Ülkemizde görev yapan sivil savunma kuruluşları hangileridir?
Türkiye’de Sivil Savunmanın Genelkurmay Başkanlığınca 1928 yılında yayınlanan “Cephe Gerisinin Havaya Karşı Müdafaa ve Muhafazası” adlı talimnamesi ile başladığını görürüz.
Bu talimnamede, o günün hava saldırı araçları ile saldırı anında alınacak tedbirler belirtilmiştir. Özetlenen, bu teşkilat ve tedbirler yapılan bazı yenilik ve değişikliklerle günümüzde de uygulanmaktadır.
Ulu Önder Atatürk, 1 Kasım 1936 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi açış konuşmasının bir bölümünde; “Hava taarruzlarına karşı, milletin hazırlanması için de ayrıca alakanızı uyandırmak isterim” diyerek; topyekün savunmanın bir unsuru olarak Sivil Savunmayı gündeme getirmiştir. Ayrıca “Hatt-ı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. Bu satıh bütün vatandır” diyen Atatürk cephe gerisinin savunmasının gerekliliğini de ifade etmiştir. Bu iki değiş Sivil Savunmanın ta kendisidir.
1937 yılında çıkarılan 3231 sayılı Kanunla, yurdun hava tehlikesine karşı korunması ve hizmetlerin tek elden yönetilmesi amacıyla Genelkurmay Başkanlığına bağlı “Hava Müdafaa Genel Komutanlığı” kurulmuştur.
1938 yılında çıkarılan 3502 sayılı “Hava Taarruzlarına Karşı Pasif Koruma Kanunu”, 1941 yılında bu kanuna ek olarak çıkarılan 3992 sayılı Kanunla “Pasif Korunma Teşkilleri” kurulması sağlanmış, 1944 yılında ise 4656 sayılı “Şehir, Kasaba ve Köylerin Lüzumunda Tahliye ve Seyrekleştirilmesi Kanunu” çıkarılmıştır.
Nihayet, 1950 yılında çıkarılan 5593 sayılı Kanunla “Hava Müdafaa Genel Komutanlığı” kaldırılmış, görevleri Kara Kuvvetleri Komutanlığına aktarılmıştır.
Bu komutanlık bünyesinde ilk defa Sivil Savunma şubesi kurulmuştur.
Dünyadaki teknolojik gelişmeler ve özellikle hava saldırı silahlarının modernleşmesi, II. Dünya Savaşında sivil halkın daha çok kayıp vermesi gibi nedenlerle 1950’li yıllarda Sivil Savunma konusunda dünyadaki örneklerine uygun Sivil Savunma hizmetlerinin ülkemizde de yürütülebilmesi için yeni bir kanuna ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle 1956 yılında hazırlanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan “Sivil Müdafaa Kanunu Tasarısı” bazı değişikliklerle, 1958 yılında kabul edilmiştir. Anılan Kanun 28 Şubat 1959’da 7126 sayılı Kanun olarak yürürlüğe girmiştir. 1960 yılında 85, 107, 139 ve 219 sayılı kanunlarla ve 1999 yılında da 586 ve 596 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerle bazı ek ve değişikliklere uğramıştır.
Ancak; bu kanunda Sivil Savunma hizmetleri birer madde içinde genel ifadelerle düzenlenmiş, hizmetlerin tanım, teşkilatlanma, eğitim, denetim vb. konuları için kanunda, tüzük ve yönetmelikle, düzenleme getirilmesi öngörülmüştür.
7126 sayılı “Sivil Savunma Kanunu” ve 3152 sayılı “İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun”la Sivil Savunma Hizmetlerinin teşkilatlandırılması, yönetimi, eğitimi, denetimi, koordinasyonu, görev ve sorumluluğu İçişleri Bakanlığına verilmiş ve bu hizmetlerin yürütülebilmesi için Bakanlığa bağlı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Sivil Savunma Genel Müdürlüğünün bütün İllerde teşkilatı mevcut olup, bu illere bağlı ilçelerin büyük çoğunluğunda teşkilat kurulmuştur. Teşkilatı olmayan ilçelerde Sivil Savunma hizmetleri İlçe Yazı İşleri Müdürlükleri eliyle yürütülmektedir.
